दीक्षाभूमी स्मारक समितीचे अध्यक्ष भदंत आर्य नागार्जुन सुरई ससाई यांचा आज ८५ वा वाढदिवस

भदंत नागार्जुन आर्य सुरई ससाई (जन्म: ऑगस्ट ३०, इ.स. १९३५) हे जपानमध्ये जन्मलेले भारतीय बौद्ध भिक्खू आहेत. त्यांनी भारताला आपले घर मानले आहे.
इ.स. १९६६ मध्ये ससाई भारतात आले आणि निशिदत्सू फुजी यांना भेटले फुजींनी त्यांना राजगीरमधील शांती पॅगोड्याच्या बांधकामासाठी (पीस पॅगोडा) मदत केली. तथापि, फूजी सह ते बाहेर पडले, परंतु त्यांनी सांगितले की परत परतीच्या प्रवासात त्यांना एक स्वप्न पडले व त्यात नागार्जुनसारखी आकृती दिसली आणि म्हणाली, “नागपूरला जा”. भदंत आर्य नागार्जुन सुरई ससाई इ.स. १९६७ मध्ये नागपुरात आले. नागपुरमध्ये इ.स. १९५६ मध्ये डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचा दीक्षा सोहळ्यात मुख्य भूमिका वठविणारे वामनराव गोडबोले यांची त्यांनी भेट घेतली. भदंत ससाईंचा दावा आहे की, त्यांनी गोडबोलेंच्या घरी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांची छायाचित्रे पाहिली तेव्हा त्यांना जाणवले की, डॉ. आंबेडकर आपल्याला स्वप्नात दिसले आहेत. सुरुवातीला, नागपूरच्या रहिवाशांना सुरई ससाई अतिशय विचित्र वाटले होते. त्यानंतर ससाईंनी “जय भीम” हे शब्द उच्चारून विहारांची निर्मिती करण्याबद्दल त्यांचे अभिनंदन केले. आनंदनगर येथील कोठारी भवनात त्यांनी बरेच दिवस काढले. यानंतर त्यांनी इंदोरा येथे वास्तव्य सुरू केले. इंदोरा येथे विहार उभारले. यानंतर मनसर, रामटेक येथे बुद्धविहाराची निर्मिती केली. विदर्भ ही बुद्धांची भूमी आहे, म्हणून येथे उत्खनन करावे यासाठी पुढाकार घेतला. हिंदूंच्या नियंत्रणातून बिहारचे महाबोधी महाविहार मुक्ती आंदोलन करण्याचा पहिला मान भंते सुरई ससाई यांना जातो. महाबोधी विहार मुक्त करण्याच्या मोहिमेतील प्रमुख नेत्यांपैकी ते एक आहेत. यासाठी पहिली सभा इंदोऱ्यात घेतली होती. इ.स. १९८७ साली व्हिसाच्या थकबाकीचे हस्तांतरण केल्याप्रकरणी न्यायालयाने त्यांना सोडून दिले होते. त्यांना भारतीय नागरिकत्व देण्यात आले, ज्यात त्यांना जपानची नागरिकता होती. २४ सप्टेंबर इ.स. १९९२ रोजी देशभर धम्मरथ काढला. दीक्षाभूमी येथील ‘डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्मारक समिती’चे अध्यक्ष झाल्यानंतर त्यांनी म्हटले की, “दीक्षाभूमी जागतिक भूमी आहे. तिचे पावित्र्य जगात आहे. बाबासाहेबांच्या स्वप्नातील धम्म संस्कार केंद्र तयार करण्याच्या दिशेने प्रयत्न केले जातील”.
शिष्य =
ससाईंकडे लक्षावधी शिष्य आणि शेकडो निष्ठावान भिक्खु आणि नवशिष्या धम्म पालन करणाऱ्या आहेत. त्यांचे सर्वात सक्रिय शिष्य भंते बोधीधम्म (धम्माजी), प्रज्ञाशील भिक्खु , केन बोधी आणि भिक्खु अभयपुत्र आहेत. पहिले आणि शेवटचे थेरवादी भिक्खु म्हणून प्रशिक्षित होते आणि इतरांना महायान संप्रदायाचे प्रशिक्षण देण्यात आले होते. दक्षिण भारतातील बोधीधम्म झेन शिकवितात तर प्रज्ञाशीला मध्य भारतात कार्य करते. अभयपुत्र हे मेट्टा इंडियाचे संस्थापक आहेत आणि थेरवादी भिक्खू आणि थायलंडमधील मूळचे भारतीय असलेल्या नवख्याज्ञांना प्रशिक्षण देतात.[३]

जीवनक्रम =
इ.स.१९३५: ओयकामा प्रांतामधील निमी येथील जन्मलेले, ज्येष्ठ बंधू होते.
इ.स. १९५१: स्टिकर्सना बरे करण्यासाठी क्लिनिक टोकियो-शॉसीआयइन (東京正生院) येथे प्रविष्ट केले.
इ.स. १९५७: हायस्कूल योनको अडूमा तोतोरी प्रीफेक्चुअर कोशिमध्ये दाईझेनजी मंदिर (大善寺) येथे प्रशिक्षित, यमानाशी प्रीफेक्चर.
इ.स. १९६०: काकाशिमा प्रीफेक्चरीत काओओ-जी मंदिर (निचेरन-स्कूल) येथे प्रशिक्षण दिले.
इ.स. १९६२: लेखापरीक्षका, बौद्ध पद्धतीचा मासिक विषय. त्यांनी 浪 曲 बाजू (सोपे 東家 (२ पिढ्या)), भविष्य-सांगणारा
इ.स. १९६५: थायलंडमध्ये भिक्खु म्हणून शिकले.
इ.स. १९६६: कलकत्ता, भारत आणि जपानमध्ये प्रवास. पहिले मायहो जी मंदिर (妙法 寺) राजगीरमध्ये हलविले.

इ.स. १९६७: काही गूढ स्वप्न पूर्ण करून नागपूरला गेले.
इ.स. १९६९: नागपूरमध्ये दुसरे मायहो जी मंदिर बांधले.
इ.स. १९७०: मुंबईतील सिद्धार्थ महाविद्यालयाचा अभ्यास.
इ.स. १९८८: अधिकृतपणे भारतीय नागरिक बनले.
इ.स. १९९२: बौद्धगयेतील महाबोधी विहार मुक्त करण्यासाठी 'संघर्ष' केला.
इ.स. १९९२: मनसर अवशेषांचे खोदकाम केले.
इ.स. २००३: भारताची अल्पसंख्याक सरकार, बौद्ध (अल्पसंख्यक राष्ट्रीय आयोग) आणि लोकांची एक समिती (कार्यालय:२ नोव्हेंबर २००३ -२ ऑक्टोबर २००६) यांचे प्रतिनिधी म्हणून गठित समिती.
इ.स. २००९: जपानमध्ये ४४ वर्षांनंतर भाषण / व्याख्यान.
ओळख =
इ.स. १९८६: बुद्ध मंडळ बौद्ध नागपूर कडून भेटवस्तू
इ.स. १९९४: आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार
इ.स. २००४: महाराष्ट्र राज्य पुरस्कार नागभूषण